giới thiệu về đàn kalimba

 

TÌM HIỂU VỀ ĐÀN KALIMBA

Bạn đã từng nghe về loại nhạc cụ tên đàn Kalimba chưa ? Nếu bạn chưa biết gì về nó hoặc đang tìm hiểu về loại nhạc cụ này thì hãy đọc bài viết dưới đây, cùng chúng tôi tìm hiểu về đàn kalimba nhé !
1. Kalimba là gì ? Xuất xứ từ đâu ?
– Kalimba là một nhạc cụ đến từ Châu Phi với bảng âm thanh bằng gỗ và các phím kim loại. Đàn kalimba có 15 phím, 17 và 19 phím, nhưng trong đó 17 phím được sử dụng nhiều nhất và phổ biến nhất. Trong việc phân loại nhạc cụ, kalimba thuộc thể loại lamellophones hoặc idiophones (hệ thống Hornbostel-Sachs).
– Kalimba bản địa được dùng làm nguồn cảm hứng phát minh ở Zimbabwe khoảng 1.000 năm trước. Có bằng chứng khảo cổ học tại Kumadzulo, ở Zambia, về các dải sắt giống như lamellae đã gián tiếp có niên đại từ 500-700 CE.
– Nguồn gốc ban đầu này cho thấy kalimba có thể là hình thức ban đầu của lamellaphone ở Zimbabwe. Phiên bản Hugh Tracey của Kalimba phổ biến hình thức mbira và mở rộng sự hấp dẫn của công cụ này đến với khán giả phương Tây lúc nào trong nửa sau của 20 thứ thế kỷ.
– Mỗi chiếc đàn Kalimba ở mỗi nước sẽ sản xuất khác nhau, tạo ra những âm thanh đặc trưng, không trộn lẫn.

đàn kalimba solg

2. Đặc điểm của đàn Kalimba
* Hộp cộng hưởng
Một số đàn kalimbas truyền thống châu Phi đã được thực hiện trên cơ thể hộp cộng hưởng rỗng hoặc dạng bằng phẳng rỗng bên trong giống như thân đàn guitar vậy. Nhưng Kalimbas có hình dáng hộp cộng hưởng có âm thanh vang và vọng hơn nên được ưa chuộng nhất. Nó có 1 lỗ tròn lớn ở phía trước và 2 lỗ nhỏ ở phía sau.
* Các phím đàn
Mười bảy phím đàn / lamellae được làm bằng thép nhất quán về chiều rộng và độ dày, chỉ khác nhau về chiều dài của chúng. Chúng được giữ tại chỗ với một thanh áp suất kim loại được vặn vào bảng âm thanh. Thanh tạo áp lực hướng xuống trên lamellae trên một tựa lưng, một miếng gỗ nửa vòng nằm ngang ở đầu soundboard, và một cây cầu, một thanh kim loại lõm vào một khối gỗ nằm ngang được dán vào soundboard khoảng hai inch dưới đỉnh của bộ cộng hưởng. Phần rung của lamella là phần vượt ra ngoài thanh kim loại. Đầu chơi của mỗi lưỡi hơi cúi xuống. Bộ cộng hưởng được xây dựng từ sáu thanh mubvamaropa gỗ dán lại với nhau để tạo thành một hộp hình thang.
3. Đàn Kalimba có mấy loại ?
Thực chất là đàn kalimba có rất nhiều loại tùy vào chất liệu sản xuất, hình dáng của kalimba sẽ là một loại khác nhau.
Nguyên bản truyền thống thì nhạc cụ này sẽ được sản xuất từ gỗ hoặc tre nhưng hiện nay có những biển thể làm từ gáo dừa, bằng nhựa, sậy,…
Còn về hình dạng không chỉ có hình hộp cộng hưởng hoặc dạng bằng phẳng nữa mà còn rất nhiều dạng khác tùy theo sở thích của người dùng như hình trái tim, hình vuông, hình chữ nhật, hình tròn,…
Phím đàn cũng sẽ đa dạng hơn từ 7 cho đến 28 phím.
Nhưng dù có biển thể bao nhiêu đi chăng nữa thì Kalimba dạng hộp vọng thanh cộng hưởng với 17 phím đàn vẫn được ưa chuộng và sử dụng nhiều nhất.
4. Đàn Kalimba có bao nhiêu nốt ?
Chúng tôi sẽ giới thiệu nốt nhạc trên đàn kalimba 17 phím, thì tương đương với 17 nốt nhạc.
Kalimba 17 nốt nên có 17 phím đàn được làm bằng thép xếp gần với nhau, sẽ dễ dàng hơn cho việc thao tác đánh phím.
-Nốt nhạc của đàn kalimba sẽ tính như sau:
Phím dài nhất ở giữa là nốt Đô ( kí hiệu chữ C-màu đỏ), bên tay trái nốt Đô là nốt Rê (D), bên tay phải nốt đô là nốt Mi( E), và tiếp theo cứ thay phiên bên trái và bên phải như vậy. Kế bên nốt Rê là nốt Fa( F), và kế bên nốt Mi là nốt Sol(G)
D(Rê)-B(Si)-G(Sol)-E(Mi)-C(Đô)-A(La)-F(Fa)-D(Rê)-C(Đô)-E(Mi)-G(Sol)-B(Si)-D( Rê)-F(Fa)-A(La)-C(Đô)-A(La)-E(Mi)
Trước khi chơi được cây đàn này bạn phải nắm được vị trí nốt nằm ở đâu, sau khi quen và tập nhuần nhuyễn thì mới bắt đầu đánh theo giai điệu.

5. Cách chơi đàn Kalimba
Người biểu diễn giữ hai bên của soundboard trong lòng bàn tay, để ngón tay cái tự do uốn cong và nhả lưỡi với một chuyển động đi xuống. Ngón cái bên phải của người chơi hoạt động chín lamellae bên phải, trong khi tám lưỡi bên trái được phát ra bởi ngón cái bên trái. Nhạc cụ được điều chỉnh khoảng một thang độ diatonic. Bắt đầu từ lưỡi dài nhất ở giữa bàn phím và các cạnh xen kẽ khi bạn di chuyển ra ngoài với bước di chuyển đầu tiên sang trái, thang điểm G bắt đầu từ mức độ thứ ba của nó được tạo ra. Phạm vi của nhạc cụ là từ B3 đến D6. Chỉ số hoặc ngón giữa của mỗi bàn tay có thể được sử dụng để mở và đóng các lỗ trên bảng sau để tạo hiệu ứng rung hoặc ‘wow’.
– Tạo hiệu ứng rung:
Có hai lỗ âm thanh ở mặt sau của kalimba. Khi bạn che các lỗ âm thanh này, bạn sẽ có được hiệu ứng rung, thay đổi các thuộc tính âm của các nốt bạn đang chơi. Vì hầu hết mọi người chơi các hộp thiếc bằng ngón tay cái của họ, điều này để các ngón tay tự do còn lại dễ dàng che 2 lỗ phía sau một cách dễ dàng.
-Hiệu ứng “Wah-wah”
Hiệu ứng “wah-wah” được tạo ra bằng cách che lỗ âm thanh phía trước trên một chiếc kalimba. Vì lỗ này lớn hơn lỗ phía sau nên có thể điều chỉnh âm sâu hơn. Khi bạn che lỗ âm thanh, hãy thử nghiệm xem bạn đặt ngón tay cái vào khoảng cách bao xa và thử nghiệm mức độ ảnh hưởng của nó đến từng nốt nhạc. Thông thường, chỉ có ba hoặc bốn nốt trong dải trung của kalimba của bạn sẽ bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi wah-wah. Hiệu ứng wah-wah được tăng lên khi bạn cũng đóng và mở các lỗ âm thanh phía sau.